İçgüdülerine güvenmenin yolları

İçgüdülerine güvenmek ya da inandıklarının peşinden gitmek bazen cesaret gerektirebilir. Sezgi ve içgüdü insanları binlerce yıldır güvende tuttu; ancak insanlık geliştikçe, rakamlara bel bağladıkça, karar verme eğitimleri gün yüzüne çıktıkça içgüdülere güvenirken bir kez daha düşünür oldu. Oysa içgüdüler geçmiş yüzyıllardan beri insanların karar verebilmek için danıştığı en büyük veri kaynağı oldu.

İçgüdülerine güvenmeyi öğrenmek, istek ve pratik gerektirir, işte bu yolda sana yardımcı olabilecek birkaç ipucu:

İçgüdülerini anlamaya çalış

İçgüdülerine güvenmenin genellikle duygusal ve geçici bir strateji olarak görülmesinin nedeni, Batı toplumunun duyguların gereksiz ve zayıf olduğuna ilişkin efsanesinden kaynaklıdır. Ama bu efsanenin gerçekle pek de alakası yok.

İçgüdüler, beyinde meydana gelen ve geçmiş deneyimlerle yeni bilgilerin tartılarak bir tahminde bulunması için hareket eden çok sayıda bilişsel sürecin sonucudur. Aracını daha yavaş kullanmak ve yola dikkat etmen gerektiğine dair bir hissin varsa, kuvvetle muhtemel bunun sebebi içgüdülerinin bilinçsizce de olsa önündeki aracın hareketlerini kaydetmesi. Sen başka bir şeyle ilgilenirken ya da düşünürken dahi beyninin diğer kısımları seni korumaya odaklıdır ve düşündüklerini de hislerin aracılığıyla sana iletir, yani içgüdülerinle. Sezgilerinin zaman içinde eğitildiğini fark etmek, paha biçilmez bir rehber olarak ona güvenmene yardımcı olabilir.

Aklına gelen ilk düşünceye dikkat et

Yeni bir kişiyle tanıştığında verdiğin ilk tepki, hissettiklerin veya kararın gibi ilk düşüncelerini gözden geçirerek içgüdülerinin sana gönderdiği mesajların daha fazla farkında ol. Çünkü içgüdülerinin sana sağladığı bu data, yaşam boyu deneyime ve doğuştan gelen bilgiye dayanan geçerli bir girdidir ve çok değerlidir. Bir duruma farklı tepkiler göstermek istesen de içgüdülerinin sana sunduğu öneriyi dinlemeye çalış. Binlerce yıllık kolektif içgüdülerden ve ömür boyu gelişen bir bilgi birikiminden yararlanmak faydalı olabilir.

Önyargı ve içgüdü birbirinden farklıdır

Bazı durumlarda, içgüdülerin önyargılarının bir yansıması olabilir. Örneğin, bir duruma karşı kendiliğinden duygusal bir tepki gösteriyorsan, bu tepkin derin düşüncelerin ya da incelemelerin sonucunda değil bulunduğun duruma karşı gösterdiğin önyargılardan kaynaklanıyor olabilir. Bu şekilde hızlı bir sonuca vardığın anlarda, yapıcı bir tepki ile o an için çekici gelen bir tepkiyi ayırt edebilmek önemlidir.

İçgüdülerini test et

İçgüdülerine güvenmenin en kolay ve garanti yolu onları test etmekten geçer. Örneğin, koşuya çıktığında “1 km daha koşsam mı?” diye düşünüyorsan yapman gereken içgüdülerine kulak vermek. Bu düşünceye karşı aklına ilk gelen cevap ne? Sezgilerin sana ne söylüyor? Cevabın evet ise, 1 km daha koşmak senin için iyi olacak demektir çünkü bazen içgüdülerin bunu senden önce bilir. Bu gibi durumlar içgüdülerinin güvenilirliğini test etmek için harika anlardır.

İçgüdülerinin sonuçlarını kaydet

Bir karar verdin, ona göre bir tepki gösterdin ve eğer bu karar içgüdülerini dinleyerek verdiysen kararının sonucuna göre içgüdülerine puan ver. Kararın sonuçlarının seni mutlu etme oranına göre 10 üzerinden bir puanlama yapabilirsin. Bu kümülatif veriler, karar verme süreçlerinde içgüdülerini bir araç olarak kullanmana yardımcı olacaktır.

Belirli durumlarda hızlı kararlar alman gerekiyorsa güvenmen gereken ilk şey içgüdülerin olmalıdır ancak karar vermek için zamanın varsa ve bilinçli bir karar vermek için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyuyorsan, mantıklı bir sonuca varmak için bütün artı ve eksileri dikkatle inceleyerek karar vermek de iyi bir seçim olabilir.