Öğrendiklerini akılda tutmanın yöntemleri

Neredeyse her şey için hem kısa dönemli yani işleyen belleğine hem de uzun süreli belleğine güveniyorsun, ancak belleğin inanmak istediğin kadar tutarlı olmayabilir.

İnsanların unutması belirli bir modeli izler. Okuduğun, izlediğin, düşündüğün ve doğrudan dünyada karşılaştığın şeylerin çoğunu unutursun. Araştırmalar, öğrendiğin veya karşılaştığın yeni bilgilerle sadece bir saat içinde hiçbir şey yapılmazsa, bu yeni bilginin yaklaşık %50'sini unutacağını göstermektedir. 24 saat sonra bu miktar %70'e çıkar ve bu bilgiler kullanılmadan bir hafta geçerse %90'a kadar kaybedilebilir.

Ama bazen beyin bilinçli olarak unutur. Beynin neyin önemli olduğunu çözmek ve gerisini görmezden gelmek için kullanılır. Mantığa aykırı gelebilir, ancak unutmak beynin ve hafızanın aktif işleyişi için önemlidir. Unutmanın çoğu sağlıklı hafıza işlevinin bir parçasıdır. Araştırmalar, unutmanın beynin işlevinde olumlu bir rol oynadığını göstermektedir. Aslında bu durum uzun vadeli saklama, bilgi erişimi ve performansı arttırılabilir.

19. yüzyılın sonlarında, bir psikolog olan Herman Ebbinghaus, bellek analizini sistematik olarak ele alan ilk kişi oldu. Hafızanın zamanla azalmasını açıklayan “unutma eğrisi” ile beynin bilgiyi nasıl depoladığını kaydederek hafıza bilimi alanına büyük bir katkıda bulundu.

Anılar zamanla kendiliğinden de değişebilir. Muhtemelen bir şeyler öğrenme ve üzerinden birkaç saat geçtikten sonra unutmak durumuna aşinasındır. Kanada’daki McGill Üniversitesi'nde hafıza ve unutma üzerine çalışan Oliver Hardt, “Unutmadan, hafızamız olmazdı” diyor. "Unutmak bir filtre görevi görür, beynin önemsiz gördüğü şeyleri filtreler."

İyi haber şu ki, unutma eğrinin şeklini değiştirebilirsin! Öğrendiklerini daha fazla saklamak için unutma eğrisinin yolunu kesebilirsin. Bunu yapmanın püf noktası (özellikle yeni bir beceri veya bilgi edinirken) beynini bilginin önemli olduğuna ikna etmekte yatar.

Waterloo Üniversitesi'nin insanların nasıl unuttuğunu inceleyen bir raporunda, araştırmacılar, uzun zaman önce öğrendiğin veya gördüğün bir şeyi kasıtlı olarak hatırladığında, beynine bu bilgiyi tutması için büyük bir sinyal gönderdiğinden bahsediyor. Şöyle açıklıyorlar: "Aynı şey tekrarlandığında, beynin 'Ah - işte yine orada, onu saklasam iyi olur' der. Aynı bilgiye tekrar tekrar maruz kaldığında, bunu 'etkinleştirmek' gittikçe daha az zaman alır ve uzun süreli hafızadaki bilgilere ve bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda erişmen kolaylaşır."

Ara verme etkisinden yararlan

Ara verme etkisi, psikolojide bir bilginin kişi tarafından karşılaşma sıklığı ve daha sonradan hatırlanabilme olasılığıyla ilgili bir olgudur ve ilk kez Hermann Ebbinghaus tarafından öne sürülmüştür. Bu olguya göre bir bilginin uzun aralıklarla birkaç kez incelenmesi, kısa aralıklarla çok kez incelenmesine nazaran daha sonra anımsanması açısından cok daha etkilidir. Bu doğrultuda bilginin tutulmasını önemli ölçüde artırabilecek bir yöntem, aralıklı tekrarlamadır.

Örneğin, bir kitabı okuduğunda ve gerçekten keyif aldığında, onu rafa kaldırmak yerine, bir ay sonra tekrar, ardından üç ay sonra tekrar, altı ay sonra ve ardından bir yıl sonra tekrar oku. Çünkü yeni sinir bağlantısının sağlamlaşması için yeterli zaman ayırmazsan, yeni bir şey öğrenmek eski bilgileri dışarı çıkarır.

Bilgiyi hatırlamak için her gün zaman harcamak, unutma eğrisinin etkilerini büyük ölçüde azaltacaktır. Beynine, bu bilgiyi uzun süreli hafızaya almak istediğini sürekli hatırlatır.

50/50 kuralını kullan

Unutma eğrisinin üstesinden gelmenin bir başka yolu da 50/50 kuralıdır. Zamanının %50'sini yeni bir şey öğrenmeye, geri kalan zamanını da öğrendiklerini başkalarına anlatmaya ayır.

Araştırmalar, bir kavramı başka birine açıklamanın, onu öğrenmenin en iyi yolu olduğunu gösteriyor. 50/50 kuralı, bilgiyi öğrenmenin, işlemenin, saklamanın ve hatırlamanın daha iyi bir yoludur.

Örneğin, bir kitabı tamamlamak yerine yarısını okumayı hedefleyin ve devam etmeden önce öğrendiğin temel fikirleri hatırlamayı, paylaşmayı veya yazmayı dene. Ya da daha iyisi, bu yeni bilgiyi başkalarıyla paylaş.